Wat maakt de eikenprocessierups zo vervelend?

De laatste jaren is het elk voorjaar en elke zomer weer raak: de eikenprocessierups rukt op en zorgt voor veel overlast bij mens en dier. De rups was in vroeger tijden nog niet zo’n grote plaag, maar met toenemende aantallen is de rups uitgegroeid tot een veel voorkomende en zeer ongewenste gast in de Nederlandse eikenbomen. Er wordt daarom ook van alles aan gedaan om de rups te bestrijden en er zijn de nodige specialisten op de markt gekomen die dit zeer effectief en snel kunnen doen. Maar wat maakt de rups nou zo vervelend?

Wat is een eikenprocessierups?

De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder en vestigt zich – de naam doet al zoiets vermoeden – in eikenbomen. De rupsen zoeken in een soort optocht naar voedsel in de vorm van eikenbladeren (vandaar de naam ‘eikenprocessierups’) en hebben een zeer effectief afweersysteem ontwikkeld tegen dieren zie ze graag zouden opeten. Dit systeem komt in de vorm van brandhaartjes. Dat zijn microscopische haartjes, die worden afgegeven als de rups zich bedreigd voelt. Deze haartjes bevatten weerhaken en zetten zichzelf zodoende goed vast in de vacht, de huid, de ogen of de neus van de ‘aanvaller’. Wie de haartjes inademt kan hier nog veel meer last van krijgen. Die last bestaat uit ernstige jeuk, slijmvliezen die gaan opspelen en algeheel ongemak. Processierups bestrijding is dan ook een flinke business geworden.

Wat is er aan de rups te doen?

De eikenprocessierups kan preventief of actief bestreden worden. Preventieve bestrijding behelst onder andere het plaatsen van nematoden; dat zijn kleine wormpjes die zich in de rupsen vestigen en het diertje van binnenuit opeten, zodat het binnen een paar dagen sterft. Een andere methode is het gebruik van giftige kristallen, die in de bladeren van de eikenboom wordt aangebracht. Als de rups dit eet, zal hij eveneens binnen een paar dagen sterven. Actieve bestrijding is wat minder subtiel; in die gevallen wordt er simpelweg een soort stofzuiger op de boom gezet, die het complete rupsennest in een keer verwijdert. De rupsen worden vervolgens op een veilige plek verbrand.

Wat moet je doen als je de eikenprocessierups in de buurt hebt?

Als deze rups bij jou in de buurt zit en de boom heeft nog geen lint om zich heen als waarschuwing, bel dan de gemeente en doe er melding van. Bedek je huid zo veel mogelijk, probeer een (zonne)bril te dragen als je in de buurt bent en houd deuren en ramen zoveel mogelijk dicht. Kom je toch in aanraking met de haartjes, gebruik dan plakband of tape om ze van je huid te halen, was je kleren in 60 graden en spoel je ogen uit met lauwwarm water. Heb je een huisdier dat lijdt onder de brandhaartjes van de rups, spoel dan ook de ogen van het beestje uit met lauwwarm water en kijk goed of de jeuk na een tijdje wat afneemt. Gebeurt dit niet, of reageert je huisdier bijzonder heftig, ga dan vooral naar een dierenarts.